Jean-Marie Guffens geldt als ‘s werelds boeiendste Belgische wijnmaker. Ik sprak met hem voor mijn Wijngids Frankrijk (verschijnt deze zomer).

Jean-Marie startte met zijn vrouw Maine Heynen een klein domein in de Mâconnais, dat eind vorige eeuw nog bekendstond als het arme broertje van de Côte d’Or, en zette de streek al gauw op de wereldwijnkaart. Zijn geheim? Vakmanschap, passie, een eigen stijl en een beperkte productie, waarmee hij Chardonnays met fraai fruit en subtiele mineraliteit maakt.

Al in 1983 schreef Robert Parker over kwaliteitswijnen van een prettig gestoorde Belg in Mâcon die konden wedijveren met die uit Puligny-Montrachet. Kort daarop sprak Guffens de Wine Advocate aan en zei dat hij dat niet had moeten schrijven: ‘Ik wil mijzelf zijn en wijn op mijn manier maken. Je kunt kunstwerken niet met elkaar vergelijken.’

De laatste tijd heeft iedereen het over terroir, alsof dat álles is. Je moet wel iets moois met dat terroir maken”

Guffens, nu: ‘Ik werk met lage opbrengsten, want alleen met minder kun je grote wijnen maken. Verder gaat het erom wat je in de wijngaard doet. De laatste tijd heeft iedereen het over terroir, alsof dat álles is. Je moet wel iets moois met dat terroir maken. Ik geloofde vanaf het begin in deze streek, maar veel lokale wijnmakers doen dat nog altijd niet. Dan zeggen ze: “Ik was gisteren in de Bourgogne.” En dan vraag ik: “Waar woon jij? Dit is óók Bourgogne!” Maar voor hen is Meursault pas Bourgogne.’

In de Mâconnais koos Guffens bewust voor lastig te bewerken wijngaarden: steile percelen in de heuvels van Pierreclos, met een kalkrijke bodem. Hij werkt biologisch, maar weigert zich te “onderwerpen” aan certificeringen. Verder wacht hij elk jaar op het perfecte plukmoment, wat betekent dat hij vaak later oogst dan anderen.

De Britse expert Jancis Robinson tekende zijn verklaring hiervoor op: ‘Ik haast me alleen als een wijnjaar perfect is; voor een slecht jaar neem ik alle tijd. Het enige dat me boeit in wijn is zijn levendigheid. Wijn moet iets betekenen en vertellen. Hoeveel goed gemaakte, maar saaie wijnen heb je niet in je leven gehad? Je moet jezelf afvragen wat goed is in een wijnjaar en wat je moet vermijden. Verder moet je elke vintage accepteren en er niet tegenin werken. Maak vooral niet wat men wil dat je maakt!’

Tegenwoordig produceert Guffens ook wijn in Sauternes en Luberon (zuidelijke Rhône), waar het klimaat net als in Mâcon verandert. ‘We laten nu het onkruid staan en verwijderen geen groen. De takken snoeien we pas in april, waardoor de druiven later groeien. Probleem is namelijk dat ze in augustus door alle zon veel suikers aanmaken, maar nog niet fysiologisch rijp zijn. En dus remmen we dat af, zodat er ook mooie aroma’s ontstaan. In de jaren tachtig was wijn vaak niet te zuipen en moest men chaptaliseren. Dankzij het veranderende klimaat worden er nu veel mooie wijnen gemaakt, maar extreem weer vormt een groot probleem.’

‘Belangrijk is dat je gelooft in wat je hebt. Ik had niks en dus een grote vrijheid van handelen. Ik nam steeds wat anderen niet wilden, zo ook in Luberon en dat kwam mij goed van pas. Ik verveel me snel en wilde niet alleen maar met Bourgogne bezig zijn. Daarom vind ik het fijn om hier met o.a. Syrah, Grenache, Marsanne en Roussanne te werken. Bijkomend voordeel is dat ze eerder rijpen dan in Bourgogne en Sauternes, dus kan ik bij alle oogsten aanwezig zijn. Ik pluk graag en wil alleen nog maar wijn maken – de verkoop laat ik aan anderen over.’

Als we Guffens vragen welke wijn hij meeneemt naar een onbewoond eiland schiet hij in de lach. ‘Onbewoond? Ik kán helemaal niet alleen leven! Ik ben als een bokser, die een sparringpartner nodig heeft, plus mensen die hem frisse lucht toewaaien, wassen en eten geven. Ik vergeet álles, soms zelfs om mijn broek aan te trekken. Nee, ik neem geen wijn mee want ik sterf sowieso binnen twee dagen op dat eiland van u.’

‘Gaan er meer mensen mee? Dan een Sauternes van ons (ik gebruik weinig sulfiet, want daar krijg ik hoofdpijn van) en verder mooie rode wijnen uit Toscane en Ribera del Duero, plus hele goede champagne!’

Domeine Guffens-Heynen – WEBSHOP
VERGET s.a.s., Montée du Couvent – 71960 Sologny (F)
tel. +33 3 85 51 66 00
email contact@verget-sa.fr
site verget-sa.fr

Tekst: Sander de Vaan sander-de-vaan