DO Conca de Barberá is een nog vrij onbekende Denominación de Origen in Catalonië. Het gebied ligt ten westen van Penedés in een bergkom (Conca) en wordt omgeven door meerdere sierras. Dankzij die bergen heerst er een microklimaat met meer neerslag dan in de omgeving (550 mm), koele zomernachten en koude winters.

Bruisend middelpunt is het stadje Montblanc. Er werd hier 2000 jaar geleden al wijn gemaakt, maar het waren de Cisterciënzer monniken van de Santa María de Poblet-abdij en de Orde der Tempeliers die in de Middeleeuwen op grote schaal vinos begonnen te verbouwen.

Na de phylloxera-plaag (eind 19de eeuw) richtte men hier één van de eerste Spaanse coöperaties op om de schade te herstellen. Ter verhoging van het cachet huurde men bekende Catalaanse architecten als Pere Domènech en Cèsar Martinell in voor de bouw van modernistische wijnkathedralen in o.a. l’Espluga de Francolí en Barberà de la Conca. 

De bodem bestaat grotendeels uit kalksteen (in het zuidwesten ook leisteen), aangevuld met kleiafzetting van de rivieren Francolí en Ganguera. Veel wijngaarden bevinden zich op 350 tot 500 meter hoogte en leverden lange tijd vooral druiven aan cavaproducenten uit Penedés.

Tegenwoordig gaat men ook voor eigen wijnen. Het gros daarvan is wit (vooral Parellada en Macabeo, plus Chardonnay, Viognier en Sauvignon Blanc), maar rosé en rood zijn in opkomst, dankzij de inheemse Trepat (neef van Garnacha) en oude bekenden als Ull de Llebre (Tempranillo), Cabernet Sauvignon, Pinot Noir, Monastrell, Merlot en Garnacha Tinta.

Witte Parellada’s zijn fris en aromatisch, en matchen met verse vis en schelpdieren, net als Macabeowijnen en blends van beide variëteiten. Rosados van Trepat smaken licht en fruitig en hebben soms een frambooskleur, terwijl Trepat-tintos fris, fruitig en kruidig zijn.

Een van de betere bodega’s is Mas Foraster. In de omgeving van Montblanc bewerkt Ricard Sebastià Foraster circa 30 ha, waaronder percelen met wijnranken van ruim 175 jaar oud. Een deel bevindt zich op de kalkrijke flanken van de Montañas de Prades, met veel keien en leisteen, een ander deel in de Sierra de Miramar, waar de bodem vooral uit klei bestaat.

Eigenaar Ricard Sebastià Foraster: ‘Conca de Barberà ligt hoger dan de overige Catalaanse DO’s, zodat het hier koeler is en de wijnen zich onderscheiden door hun frisheid en elegantie. We hebben overigens wel veel last van de droogte. Tussen september 2022 en juni 2023 is er geen druppel gevallen, wat vooral voor de lokale kleibodem zeer problematisch is. Met zo nu en dan wat regen is klei ideaal voor wijnbouw, omdat de grond het water dan goed vasthoudt, maar bij extreme droogte heb je echt een probleem’.

Ricard’s favoriete variëteit is Trepat, waarmee hij onder meer de rode Josep Foraster maakt. Deze vino werd enkele jaren geleden door The New York Times tot één van de beste 20 wereldwijnen onder USD 20 verkozen. ‘We gebruiken Macabeo, Ull de Llebre, Garnacha Blanca en Tinta, maar Trepat doet het hier bijzonder goed dankzij zijn complexheid, finesse en prima zuurgraad. Wereldwijd is 1100 ha met Trepat verbouwd, waarvan 1000 ha in Conca de Barberà.’

Foraster’s succes houdt ook verband met de ecologische produktie, waarbij steevast de eigen gistcellen van de druiven gebruikt worden en de vinos een heel eigen karakter krijgen. Ricard: ‘Twintig jaar geleden werkte mijn opa voornamelijk mechanisch in de wijngaard, maar nu doen we vrijwel alles handmatig, zodat de druivenstokken optimaal verzorgd worden.’

Mas Foraster produceert 200.000 flessen. Aanrader is de eerder genoemde Josep Foraster Trepat, met hints van bosvruchten, een toefje peper en chocola (5 maanden crianza) én de Brisat Del Coster: een orange wijn van 100% Macabeo met aroma’s van o.a. perzik, abrikoos en mediterrane kruiden. Josep: ‘Het is een echte, ecologische orange wijn, alleen heeft hij weinig kleur omdat de Macabeodruif niet echt gevoelig is voor oxidatie.’

Tekst Sander de Vaan wijnwijnwijn.be/sander-de-vaan